Giving it all away

Donderdag 25 oktober

Onze chauffeur Angie en zijn bijrijder Misa brengen ons vandaag van Ambalavao naar Ranohira. Onderweg hebben we een tussenstop van een halfuur in Ihosy. We kopen wat koekjes en dergelijke, en elk een T-shirt met een Baobabboom erop. We lopen een stukje, zien enkele mooie bomen die de hoofdweg opsieren en vinden een tankstation met toilet. Of daar veel gebruik van wordt gemaakt weten we niet, wel zien we dat wildplassen tot de nationale norm is verheven. Gewoon waar je maar wilt. We zijn op tijd terug bij de bus, maar het halfuurtje loopt inmiddels uit tot drie kwartier en dan is iedereen weer present. We vervolgen onze weg naar Ranohira.

Op een gegeven moment stopt de bus in het gat van Mozes, het hol van Pluto oftewel in the middle of nowhere om ons de gelegenheid te geven een klein eindje door het nieuwe landschap te lopen. De rest van de groep blijft vooral langs de weg lopen, Ronnie en ik gaan wat verder het open veld in. Een van de dames maakt even van de gelegenheid gebruik om tussen de struikjes te gaan wildplassen, dus we moeten uitkijken waar we lopen. Het landschap met rode aarde en gelige planten leent zich uitstekend voor prachtige foto's. Vergelijkbaar met het Australische landschap. Ook niet raar, ooit was Afrika met Madagaskar verbonden met Australië.

We komen aan in Ranohira, wat water voor lemoeren betekent. Een toenmalige (voor de kolonisatie door de Fransen) koning woonde hier en vond dat het water niet alleen voor hem was, maar ook voor de lemoeren. Vandaar de naam dus. Zo heeft iedere plaats een betekenis in Madagaskar. Als we het terrein oprijden zien we op een groot bord Piscine staan. Een zwembad! Dat blijkt er ook wel te zijn, maar het water is zo groen als maar kan, dus daar springen we maar niet in. Er is ook geen elektriciteit en wifi, pas om half zes gaat dat aan. Enfin, dat hebben we ook niet per se nodig. Gewoon even lekker een boekje lezen terwijl buiten het ondergoed, de sokken en een T-shirt in een boompje hangen te drogen.

Rond half zes komen we een beetje samen bij het zwembad en drinken wat. Wilfred wil graag zijn praatje doen om zeven uur, daarom hebben wij ons eten voor half acht besteld. Anderen eten al en op het moment dat wij erbij gaan zitten krijgen we ons eten ook direct al. Dat geldt ook voor de rest van de groep en zo komt Wilfred er pas rond acht uur aan toe om te vertellen over morgen. Het eten is trouwens maar zozo, de zebu heeft ons wel eens beter gesmaakt, medium is in dit geval het ene stukje vlees redelijk doorbakken en verderop aan de spies een stukje dat nog rood en rauw is. Alweer een momentje waarop je denkt, hopelijk gaat dit geen problemen opleveren. Tijd om naar ons huisje te gaan, morgen moeten we er weer vroeg uit.

Vrijdag 26 oktober

Om halfzeven ontbijten we en, de koffers gaan in een opslagplaats en om zeven uur vertrekt de bus voor degenen die de lange wandeling doen. De anderen hoeven pas om tien uur weg. Het is aardig verdeeld deze keer, de ene helft gaat voor de lange en de andere helft voor de korte route. Er zijn nog een paar die achterblijven, die komen we morgenmiddag pas weer tegen. De korte route is ongeveer zeven kilometer en moet zo'n vier uur duren, onze variant is geschat op 12 of 14 kilometer en duurt zo'n acht uur. Wilfred adviseerde ons minimaal twee flessen water van anderhalve liter mee te nemen voor vandaag. Zelf neemt hij er drie mee, dus dat hebben wij ook maar gedaan. De rugzakken zijn daardoor wel zwaar.

Er is een optie om je bagage te laten dragen door iemand die met ons meeloopt. Normaal gesproken pak je dan een rugzak voor jezelf en geeft dat aan een drager. In onze groep moet een drager alles meetorsen wat een stel in één rugzak heeft gepropt. We zien hem schrikken als hij de rugzak probeert op te tillen. Dat vindt de rest nogal sneu en er wordt dan ook van diverse kanten aangeboden om van rugzak te wisselen. Maar dat slaat hij af. We mogen hopen dat hij morgen aan het eind van ons bezoek aan het park naast zijn 50.000 ariary's ook nog een stevige fooi krijgt.

We komen langs een stokerij in het veld. Er staat een aantal vaten voor het fermenteren, iets verderop vindt het destilleerproces plaats. Het ziet er allemaal primitiever uit dan bij ons, maar het werkt wel. Na een korte wandeling door een bos komen we bij een kloof waar tot zeven, acht jaar geleden nog een waterval was. Een gevallen rotsblok blokkeert het water tegenwoordig. Maar een uitstapje naar het diepste punt van de kloof naar die voormalige waterval is zeker de moeite waard, het is hier erg mooi. Zand, varens, rotsen, palmen, het ligt en staat er allenaal.

Dan begint het eerste echt stevige stuk klimmen. Dat kan op zich al zwaar zijn, maar met 30 graden, onder de brandende zon met een flinke bepakking op je rug is dat nu zeker het geval. We houden gelukkig hier en daar halt en het duurt niet lang voor de eerste fles leeg is. Let wel, meer dan die andere twee zijn er nu niet over, uitkijken dus. Maar wel door blijven drinken. Eenmaal boven wil niet zeggen dat de rest van de route helemaal vlak is. Er zijn nog rivierbeddingen te doorkruisen en andere hobbels te nemen. In het regenseizoen is die gebied gesloten voor het publiek, deels omdat je er nauwelijks kunt komen door de modder, maar ook omdat het gebergte veel ijzer bevat. Dat zorgt voor veel bliksem, daar getuigen de verkoolde bomen die we hier en daar zien ook van. Op een ander hoog punt genieten we van onze lunch. Weer minder gewicht in onze bepakking.

Het landschap is prachtig maar we zijn ook bijna aan het eind van ons Latijn. We zijn dan ook erg blij als we de waterval horen. We denken dat we er nu heel snel zijn, maar moeten toch nog wat extra meters heen en weer lopen voordat we er zijn. De groep die de korte wandeling heeft gedaan is er ook. Snel kleden we ons om en nemen een frisse duik in het koude, maar o zo welkome water. Vooral mijn hoofd heeft die afkoeling even heel hard nodig. Weer heerlijk afgekoeld vervolgen we onze weg door de kloof naar de camping, waar andere dragers al onze tenten hebben opgezet en bezig zijn met het voorbereiden van het avondeten.

Onze gids brengt ons bij een Comet Moth, een prachtige nachtvlinder met enorme staart, om het zo maar te noemen, die zit te slapen. Het eten is trouwens geen simpel campingmaaltje, maar een heerlijk driegangenmenu met soep, zebu met rijst, of iets vegetarisch, en als toetje bananen met chocolade. En op de achtergrond een gezellig knetterend kampvuur en live muziek met gitaar en djembé. Na enige aandrang wordt er ook gedanst. Maar dan is toch echt de tijd gekomen om ons tentje op te zoeken. Het is nog maar negen uur, maar langer kunnen we het niet volhouden.

Zaterdag 27 oktober

Om zeven uur eten, dus de wekker staat vroeg. Niet dat dat nodig is, voor vijf uur lig ik al wakker in ons tentje. De lege waterflessen van gisteren zijn vervangen door weer nieuwe gevulde flessen. Aangezien de wandeltocht van vandaag maar drie uur duurt, hebben we aan twee flessen per persoon wel genoeg. Maar eerst de kop onder de kraan, even opfrissen. We trekken voor het ontbijt een schoon shirt aan. Het ontbijt smaakt uitstekend, deze organisatie, Momo trekking, heeft alles goed voor elkaar. We zien een kip voorbij komen, die wordt doorgegeven aan een andere persoon. Even later zien we dezelfde kip, maar dan volledig kaalgeplukt in een pan verdwijnen. Met de tanden gepoetst pakken we onze spullen weer bijeen.

Er zou mogelijk nog een sifaka te zien zijn, die zit hier vaker, maar die heeft er vandaag blijkbaar even geen zin in. Geeft niet, ook die mag wel eens een vrije dag hebben. Aan het begin van onze trektocht hebben we direct alweer veel hoogtemeters te maken. Dan merken we pas goed hoe de tocht van gisteren erin heeft gehakt. Al snel valt de groep uiteen in een snellere en een langzamere groep. Aangezien in beide groepen lekker gekletst wordt nemen wij genoeg afstand van beide om buiten gehoorafstand te blijven. Zo kunnen we van de natuur genieten zoals dat bedoeld is, in alle rust en met enkel de natuurgeluiden om ons heen. Dat helpt ook enorm met de film natuurlijk, dan hoef ik onder de beelden geen andere geluidsfragmenten te monteren. Iets wat ik voor andere delen van de film echt wel moet doen.

Gelukkig houdt het klimmen een keer op, we zijn de kloof uit en kunnen genieten van al het moois om ons heen. Rotsformaties, bomen, vergezichten, de wandeling zelf, en op een gegeven moment de Cirque de Mazana, een schitterend uitzicht over de kloof waar we een uur geleden uit zijn gekomen. Het enige nadeel is dat we de gids niet kunnen horen, er zijn vast interessante feitjes en legenden, maar vandaag hebben we andere prioriteiten. Zolang we de voorste groep maar in het zicht houden is het niet moeilijk het goed gemarkeere pad te volgen. En als we bij een kruising komen en we niet weten welke kant we op moeten, moeten we wachten op de achteropkomende groep. Na nog een mooi uitzicht over Ranohira en ons hotel, zijn we de voorste groep inderdaad even kwijt. Gelukkig staat er vlakbij de kruising een bankje onder een boom, dat maakt het al wat comfortabeler wachten op de langzame groep. Na een snelle blik op het uitkijkpunt begint de afdaling naar het parkeerterrein, waar onze bus al staat te wachten.

Voor we terugkeren gaan we eerst nog lunchen bij Momo. Dat smaakt al net zo goed als de vorige twee maaltijden. Er is een kans dat toekomstige Djosergangers hier gaan overnachten in plaats van het hotel waar wij nu verblijven. Voor ons geldt echter: terug naar het oude hotel. Daar doe ik snel een wasje, vooral de met zweet doordrenkte T-shirts en de sokken moeten eraan geloven. Dan is het vooral niets doen. Om vijf uur even naar het dorp in snacks te kopen en broodjes bij een bakker annex drankhandel annex meubelzaak. Dan weer terug om François en Marleen op te halen. Weer onderweg naar het dorp worden we opgewacht door Ziz en Aissa. Met z'n zessen eten we bij le Zebu Grillé. Op de terugweg in het donker worden we opgepikt door Angie en Misa, die met onze bus naar het dorp waren gegaan. Sympathieke jongens!

Zondag 28 oktober

De wekker staat op kwart voor zes, maar natuurlijk ben ik al eerder wakker. Na een lekkere koude douche ontdekt Ronnie dat er toch warm water is. Toch wel lekker, dat frisse water. Het ontbijt, een paar broodjes met boter en jam, een omelet en thee en ananassap wordt snel uitgeserveerd, waardoor we vlot de bus in kunnen voor onze laatste lange rit over de RN7 richting de kust. Na een halfuurtje rijden mogen we er alweer uit voor foto's en een wandeling over de weg. Het betekent ook het einde van de bergen, vanaf nu is het een dor en vlak landschap.

Halverwege de ochtend arriveren we bij een park met de naam Zombetsi, wat dark forest betekent. Een groepje gidsen en dierenspotters neemt ons mee het bos in en laat ons de bezienswaardigheden zien. Een plant kronkelt zich om een rosewood boom heen en zal hem uiteindelijk na veel jaren laten sterven. Een hagedisje zit lekker zijn ding te doen tot wij met onze camera's verschijnen. Een groepje sifaka's heeft wat minder moeite met onze aanwezigheid. Ze zitten hoog genoeg en we zijn relatief stil, los van al het gekraak van onze stappen over dode takken en het tussen de vegetatie doorwurmen om maar de beste plek te hebben voor een beter plaatje. Nadat we hier een aardig tijdje hebben gestaan moet Wilfred moeite doen om ons weer van ze los te trekken en door te laten lopen. Er is nog meer te zien.

Bijvoorbeeld baobabbomen, waarvan er drie bij elkaar in de buurt staan. De gids vertelt dat het twee mannelijke bomen zijn en een vrouwelijke. Die laatste heeft twee stammen. Ze zijn al oud, zo'n 800 jaar en zien er met hun specifiek gevormde stammen en enkel takken bovenin karakteristiek uit. Onder de grond is het ook al indrukwekkend, de wortels kunnen 50 meter lang worden en ook gaat er eentje als een peen recht naar beneden, tot zo'n zes meter diep. Iets verderop hangt een mooie orchidee. Voordat we het park weer verlaten worden we nogmaals getrakteerd op sifaka's, ook weer moeder met kind, en twee die constant met elkaar aan het stoeien zijn. Het mooiste moment komt als ze gaan verkassen, dan maken ze enorme sprongen van boom tot boom. Een prachtig gezicht. We bedanken de gidsen en rijden verder. In een rivier zijn veel mensen bezig met het zoeken naar gem stones, sierstenen, die in deze regio veel worden verkocht.

Na een paar minuten stappen we alweer uit, er staan aan de linkerkant van de weg nog vier baobabs, met de zon en de rode aarde zijn ze erg fotogeniek. Direct stromen er vanuit alle kanten kinderen op ons af die geld, bonbons en dergelijke van ons willen. We mogen ze niets geven, het is belangrijk om ze te laten weten dat ze met werken hun geld moeten en kunnen verdienen. Lastig is wel dat dit het droogste deel van Madagaskar is en het regenseizoen nog een paar maanden op zich laat wachten.

Vanaf nu stoppen we niet meer, hooguit een keertje om de benen te strekken en te plassen. Maar dan dus op een plek waar niemand is. Verder trekt het landschap aan ons voorbij, hier en daar wat groen, dorpjes met armetierige hutjes, dan weer wat drukkere grotere plaatsen. Maar het zwaaien wordt sporadischer en maakt soms plaats voor schreeuwen en middelvingers. Dan bereiken we Tulear, en zou het nog een uurtje rijden moeten zijn. Maar een losgeslagen slangetje van de koelvloeistof gooit dat plannetje in het honderd. Angie en Misa kijken elkaar aan, zoeken het probleem en terwijl Angie onder de bus kruipt, loopt Misa met een emmer honderden meters terug op zoek naar water. Dat vindt hij en met een volle emmer keert hij terug. Als we dit probleem een uur of twee eerder hadden gehad, hadden we waarschijnlijk ons drinkwater moeten gebruiken. Zoals altijd fixen ze het weer en rijden we langs de kust naar Ifaty, waar we de komende drie dagen verblijven.

We weten niet hoe het hotel eruitziet waar we oorspronkelijk zouden overnachten, maar hotel Belle Vue valt niet echt te overtreffen. Onze huisjes staan direct aan het strand, het personeel is uitstekend en na een welkomstdrankje en nog wat meer drankjes, is het omkleden en de zee in. Het water is lekker warm. Hier kunnen we wel aan wennen. We stellen het plan om morgen te gaan snorkelen uit naar overmorgen, de harde wind van vandaag zou de zichtbaarheid onder water bij het snorkelen wel eens kunnen verminderen. Net als altijd hebben we ons eten een uur à anderhalf van tevoren besteld en het staat dan ook snel op tafel. Logischerwijs staat hier meer vis dan vlees op het menu, maar een bord spaghetti gaat er ook prima in. Met een goed gevulde maag is het weer prima slapen.

Maandag 29 oktober

Vandaag is een mooie dag om even helemaal niets te doen. Er zijn wel excursies, bijvoorbeeld naar de Spiny Forest, waar allerlei planten met stekels en ook baobabbomen staan, en er is een schildpaddenopvangcentrum. Daar gaan negen personen naartoe, maar wij houden het op onze strandstoelen. Dat wil niet zeggen dat we lang in bed blijven liggen, buiten is er om vijf uur al aardig wat bedrijvigheid. Naast ons hotel liggen enorm veel boten en die gaan nu allemaal de zee op. Sommige vissers roeien en andere hijsen de zeilen, die gemaakt lijken van jute zakken. Sommige hebben ook kleinere of grotere gaten. De vissers dragen in tweetallen hun netten op twee lange palen die op hun schouders hebben liggen. Het is een prachtig gezicht, zeker in het ochtendlicht. Niet veel later zien we een grote stoet kindertjes voorbij lopen, richting school. Het is een bont gezelschap en ze kijken veel naar ons, sommigen zwaaien en eentje maakt radslagen.

Het harde werken van de vissers staat nogal in contrast met wat wij doen: een boekje en een tijdschrift lezen. De grootste klus van vandaag lijkt een geldwisselactie. Wij hebben nog bijna 1,5 miljoen ariary over en kunnen dus wel wat wisselen voor wie het nodig heeft. We zien Sylvia en Angela in een bootje stappen dat ze naar een mangrove bos brengt. Als wij dit ook willen doen, moeten we goed om de camera's denken, want vooral de terugweg word je geheid nat, aangezien de boot best hard door het water glijdt. Snorkelen is ook een optie voor ons, maar dan moet het wel eerst minder hard waaien. Voorlopig wijken we nog maar niet van ons plan af om lekker aan het strand te blijven zitten. En daar komt na de lunch ook geen verandering in, hooguit gaan we even de zee in.

Als we weer naar boven lopen richting het restaurant, horen we ineens muziek. Een zang- en dansgroep geeft een vrolijke voorstelling bij de receptie. Naderhand gaan ze met de pet rond. Behalve een fooi geven willen we ook nog wel een cd-tje. Die blijken bij de bar verkrijgbaar. De enige tegenvaller van deze avond is dat in een andere groep die is gearriveerd best wel wat rokers zitten die pal voor de open schuifdeur van het restaurant gaan zitten paffen. In overleg met de bediening wordt die deur dichtgeschoven. Kunnen we toch nog van onze maaltijd genieten.

Dinsdag 30 oktober

Ook vandaag zijn we er weer op tijd bij om ons tussen de vissers te begeven. Daar hoeven we de wekker niet voor te zetten, ik ben sowieso wel om vijf uur wakker en anders hoor je de vissers wel. De harde werkers zijn niet alleen mannen, ook jochies helpen mee. Sommige mannen vragen om een sigaret, anderen groeten ons en vragen hoe het gaat. Iemand wil graag weten hoe groot onze groep is en of wij niet met hem naar de mangroves, willen in plaats van met bootjes van het hotel. Het hotel vraagt 35.000 ariary (zo'n 9 euro), hij wil ons wel voor 15.000 (zeg maar 4 euro) brengen. Ik sla het af, ik weet niet wat de rest van de groep wil, wij parkeren ons vandaag weer op onze ligstoelen. Wel uit de zon, want die heeft ons al al aardig te pakken gehad.

Er arriveren zo'n zes bootjes op het strand voor het hotel, terwijl er maar vijf personen een trip naar de mangroves hebben geboekt. Bij navraag blijken de andere bootjes voor snorkelaars te zijn. We zwaaien het vijftal uit en gaan dan weer over tot de orde van de dag: niksen. Ziz en iemand van een andere groep gaan er ook op uit om te snorkelen. Bij terugkomst horen we dat die persoon enigszins in de problemen is gekomen, niet in de laatste plaats omdat hij niet kan zwemmen. Er zijn verstandiger keuzes die je kunt maken. Als de mangrovegangers terugkeren zien we iets wat we al eerder hebben meegemaakt: Wilfred geeft behalve het loon wat de mensen van de boot hebben verdiend, ook de kleren weg die hij draagt. Trekt ze ter plekke uit, overhandigt ze aan een van de mannen en loopt in zijn zwembroek terug naar zijn kamer. Hij heeft een goede manier gevonden om de plaatselijke bevolking te helpen. En hij heeft een hele grote koffer mee...

We maken een wandeling over het strand. We lopen een stukje naar het zuiden, naar een groepen bomen en een hoge duin. De zon gaat bijna onder en dat levert mooie plaatjes op. Bovenop de duin staat een groot gebouw, waarschijnlijk de school. Er komen kinderen aangerend die van alles van ons willen, Ronnie legt de camera aan en ineens gaan ze heel grappig poseren. Dan lopen we weer richting ons huisje terwijl de kinderen een voor een afdruipen. We zijn op tijd terug om de zon in zee te zien zakken.

Geen muziek bij het eten vanavond. Wel leg ik de laatste hand aan een appgroep in Whatsapp, genaamd Mora Mora, een term die hier wordt gebruikt en zo veel betekent als rustig aan, relax, het komt wel. We kunnen binnen deze groep foto's uitwisselen en Wilfred kan aangeven hoe laat we moeten uitchecken en vertrekken richting het vliegveld. Maar dan moet de wifi het wel doen, en dat valt wat tegen. Ronnie heeft een prachtige foto van de zonsondergang gemaakt en daar 'mora mora' voor gezet. Die kunnen we mooi voor de profielfoto van de groep gebruiken.

Aan het eind van dit derde deel van ons reisverslag moet ons echt even iets van het hart. Het ene al eerder genoemde stel binnen de groep heeft naast de fysieke reis blijkbaar ook een trip honderd jaar terug in de tijd geboekt. Je kunt mij niet vertellen dat het normaal is dat je een drager inhuurt die het gewicht van twee rugzakken moet dragen. En dat als je met elkaar over hem praat, je hem je schooiertje noemt. En dat je later in een restaurant een zwarte ober in een restaurant boy noemt, maakt niet uit hoe jong hij is. En tot slot: zo'n lokale taxibus waar iedereen behoorlijk compact ingepropt zit noem je zeker niet een negerbusje. Even terug naar de 21e eeuw, mensen!