Karma Chameleon

Zaterdag 20 oktober

Uitslapen vandaag, althans volgens Djoserbegrippen. De bus vertrekt om 9.00 uur, dus hebben we tijd zat om in de bakkerij bij het hotel te ontbijten. Maar dan moet je natuurlijk wel een beetje op tijd opstaan. Wij hebben nog net de tijd om te bestellen, onze thee en jus d'orange op te drinken en het brood in een zak mee te nemen. Onderweg stoppen we even voor een kleine kameleon die oversteekt. We fotograferen hem tot ie niet meer weet waar hij heen moet. Iemand trekt hem nog uit het struikgewas, het is te belachelijk voor woorden. Dan laten we hem met rust en vervolgen onze (stoffige) weg. Na een uur rijden komen we aan bij Lac Tririva, een kratermeer dat 146 meter diep is, volgens duiklegende Jacques Cousteau. De laatste uitbarsting dateert van 2400 jaar geleden. Het water bevat veel zwavel, dus vissen komen we hier niet tegen. Wel veel kinderen die ons bij het uitstappen gepolijste stenen willen verkopen. De wandeling rond het meer, dat volgens de gids de vorm heeft van Madagaskar, en dat een eigen Romeo en Julia legende kent, duurt met de afdaling en beklimming ongeveer anderhalf uur.

Nadat we de kinderen weer van ons hebben afgeschud rijden we een kort stukje naar een plek waar we gaan picknicken. Een busje, een lange tafel met etenswaren en een grote pan waarin een Israëlisch gerecht wordt gekookt, dat is het, en het is erg goed en erg lekker. Dat vinden de kippen om ons heen ook. Het volgende actieve deel van deze actieve dag staat alweer op ons te wachten, we gaan fietsen. Er staan hele puike mountainbikes voor ons klaar, waarmee we een lange of een korte route rijden. Enkele leden van de groep rijden met de bus achter de groep van de korte route aan. Wij nemen de lange route en daar krijgen we geen spijt van. Wat een reeks fantastische uitzichten, rijstvelden, veelal tegen de berghellingen aan, maar ook gerst wordt hier verbouwd, voor THB, ofwel Three Horse Beer, hét Malagassische merk.

Het fietsen op zich is ook erg leuk, het eerste stuk gaat over oneffen landweggetjes, we gaan door greppels, Ronnie duikelt daarbij even over het stuur en komt tot een iets te abrupte stop en houdt er een wondje aan zijn knie aan over. Die moet later wel even ontsmet worden. Verder gaat het zonder problemen, maar we moeten wel even doorfietsen en niet iedere vijftig meter stoppen om foto's te maken. Onderweg groeten we iedereen en iedereen groet ons. Een vrouw kijkt mee met de film die ik maak van enkele anderen die aan het werk zijn. Ze vinden dat erg leuk. Op het punt waar onze route overgaat op asfalt houden we even pauze. Hier wordt muziek gedraaid, net als op andere plekken eerder deze week ook weer in het kader van de verkiezingen. Onze groep gaat er eens lekker op dansen, tot vermaak van de lokale bevolking. Het vervolg van de fietstocht gaat iets gemakkelijker over asfalt, maar de route is af en toe wel pittig, zeker aan het eind als er een fikse beklimming op ons wacht. Ik heb een iets te groot verzet maar kan bergop niet meer terugschakelen. Afgepeigerd kom ik boven. Voor Ronnie geen enkel probleem.

We moeten nog steeds verder, maar dan komen we gelukkig aan bij de thuisbasis van Cycle Madagascar. Daar worden we opgewacht met een drankje. Het laatste stuk naar het hotel doen we met de bus en dat is maar goed ook. Het kost mij wel een deel van de avond om hiervan te herstellen. Ronnie heeft er minder moeite mee, maar die fietst dan ook iedere dag. Na een paar uurtjes rust gaan we al lopend op zoek naar een restaurant met een lange naam, maar kunnen die niet vinden. We denken dat we te ver zijn en keren terug tot we dan maar een willekeurig restaurant binnengaan. Pas als we de menukaarten krijgen blijkt dat we toch in het juiste restaurant zitten. Na het diner plaatsen we het eerste reisverslag met de bijbehorende foto's op de dutchies website.

Zondag 21 oktober

We vertrekken op tijd. Dat wil zeggen, de wekker staat op 5.15 uur, we bezoeken de bakker die net opengaat om 6.00 uur, zetten de koffers om 6.45 bij de bus en vertrekken om 7.00 uur. Op het programma staan een paar korte stops en een lange driegangen lunch. We komen dan volgens planning voordat het donker wordt aan op onze volgende plek van bestemming. Het begint goed, de eerste stop is een brug die is opgeblazen tijdens de verkiezingen van een aantal jaar geleden. De huidige verkiezingen vinden plaats op 7 november, dan zijn we gelukkig al het land uit. Maar misschien valt het dit jaar sowieso wel mee. Er zijn 36 presidentskandidaten, waarvan er vier of vijf een serieuze kans maken. Eentje is de voormalige burgemeester van Tana en een voormalig DJ.

We zijn nog maar weer kort onderweg of we stoppen nogmaals. Niet voor een bezienswaardigheid, maar omdat er iets mis is met de bus, de remschijven slijten nogal aan, er hangt een constante brandlucht. We staan eerst met z'n allen om de chauffeur en zijn bijrijder heen en gaan dan andere dingetjes zoeken om de tijd mee te doden. We kletsen een beetje met elkaar, of kijken naar de locals die een boom omklappen en over de weg verslepen. Ziz grijpt zijn kans en wordt na een leuk gesprek met een local met zijn zoon Aissa en Riemie uitgenodigd om even bij iemand in huis te kijken.

Na ongeveer anderhalf uur krijgen we het sein dat we verder kunnen. Niet heel veel later stoppen we in Ambositra bij een houtbewerkingsbedrijfje. Hier worden heel vernuftig mozaïekjes van rosewood gemaakt. Ronnie koopt er een bord waarop Kuifje in Madagaskar wordt uitgebeeld. Net als we verder zullen horen we dat er toch weer aan het euvel gewerkt moet worden. Gelukkig staat het Grand Hotel van Ambositra aan de overkant van de straat. Daar drinken we wat en luisteren we naar de live-muziek. De band varieert per nummer van grootte, de bediening doet af en toe ook mee. We kopen een CD van de band, er zit vast wel iets tussen wat ik voor de vakantiefilm kan gebruiken. Om kwart voor twee worden we weer in de bus geroepen. Vanaf hier is het nog twee uur naar de lunchplek. Dat wordt misschien een vervroegd avondeten.

Net als eerder deze week zien we langs de weg mannen en vrouwen bezig greppels te fatsoeneren voor het komende regenseizoen. De chauffeur heeft blijkbaar het idee dat hij tijd moet goedmaken en scheurt nu over de bochtige bergweg. We worden flink door elkaar geschud en foto's maken met de telefoon wordt heel lastig voor mij. Gelukkig maakt Ronnie wel prima foto's. Om bij de lunchplek te komen moeten we het laatste stuk over een zeer hobbelig weggetje rijden. We zitten vlak naast een kerk waar een dienst in volle gang is, de muziek is buiten goed te horen. We hebben meer kerken gezien onderweg, ongeveer 40% van de bevolking is christelijk. We hebben een prachtig uitzicht en op de voorgrond wordt voor ons zang en dans uitgevoerd. Wat een feestelijke maaltijd. Als we vertrekken kunnen we de hobbelige weg aflopen om foto's te maken. De kinderen vinden het schitterend om op de foto te gaan, en joelen tot onze oren er pijn van doen. Aan het eind van de weg stappen we in en scheurt de bus verder naar Parc National Ranomafana. In het donker zien we op diverse plekken stukken bos in brand staan, dat wordt door de boeren gedaan ondanks het feit dat het strafbaar schijnt te zijn. Na een lichte avondmaaltijd zoeken we ons bed onder de klamboe op. Ondanks de werkzaamheden aan de bus was het een zeer geslaagde dag.

Maandag 22 oktober

Als je met acht Belgen op reis bent leer je weer wat van hun taal. Een foto trekken is een foto maken, stappen is lopen en lopen is hardlopen, zijnen poep is zijn kont, poepen is seks hebben, een aftrekker is een flessenopener en het gat van Mozes betekent in goed Nederlands in the middle of nowhere. Het blijft leuk. Zo hebben we vandaag ook weer leuke gespreksonderwerpen tijdens de wandeling die we door het Parc National maken. We rijden met de bus ernaartoe terwijl Ronnie even vlug de camera van Claudia weer in orde maakt, en splitsen ons dan op in een groep voor de lange route en eentje voor de korte route. Wij kiezen zoals gewoonlijk de lange route, net als de meeste anderen.

Het duurt niet lang voor het eerste dier, een red fronted brown lemur zich meldt. Wat ook vrij vlot gaat is het probleem dat iedereen op zijn plek blijft staan terwijl anderen geen zicht op het diertje krijgen. Daar zeg ik dan maar even wat van. Later gaat dit al stukken beter. Het volgende diertje is een vogel in een nest op (onze) heuphoogte, met de naam specticle greenbull. We gaan regelmatig van de standaard paden af om dieren te spotten. Dat is soms best vermoeiend, want het is veel klimmen en dalen, maar het is ook langs bomen en struiken en bamboe en onder omgevallen boomstammen en lianen door. Maar dan zien we ook wel een red bellied lemur en een bamboo lemur. En ook loopt en stripe tailed mangoose vlak voor ons naar eten te zoeken.

Na een korte zitpauze zegt de gids tegen Riemie: get up, stand up... en ik vul aan: stand up for your rights. Dat is een begin van een verhaal van de gids over Bob Marley. Daar komen ook Franse kolonisten aan te pas en slavenhandelaars en dat zit natuurlijk wel in Bobs voorgeschiedenis. Het is helaas niet helemaal goed te volgen, dus ik hou in het achterhoofd (en digitaal, want in mijn achterhoofd verdwalen nog wel eens dingen) dat ik dat nog eens wil opzoeken op internet.

Bij een uitkijkpunt eten we het broodje dat we in het hotel hadden besteld en meegenomen. Ik had er beter aan gedaan nog even te wachten met eten want er volgt een echt stevige klim. Maar die is meer dan de moeite waard, want hij brengt ons bij een mooie waterval waar we het koude water ingaan. Eronder staand ontneemt de waterval ons zowat de adem. Opdrogen doen we binnen no time in de zon. De voettocht gaat weer verder, nu voornamelijk naar beneden. Nadat we ongeveer zes uur onderweg zijn geweest komen we weer terug bij de ingang. In de bus maakt Aissa vrienden met de hulpgids, die ons later in de middag wel door het dorp wil leiden. Zo zien we wat meer van de plaatselijke bevolking. Tot onze verbazing is er een kermis met zweefmolen, een rad van fortuin en meerdere goktafels, op een grote open plaats wordt gebaskebald. Ook kijken we even binnen bij een weverij. Een provisorische brug brengt ons bij een thermaal bad. Op de terugweg nemen we in een lokaal barretje een drankje, dat ongeveer de helft zoveel kost als in ons hotel.

Voordat we de planning voor morgen gaan horen, gaan we nog even douchen. Tijdens mijn beurt valt de elektriciteit uit, maar op de tast vind ik de shampoo ook wel. Een groter probleem is voor menigeen dat er daardoor ook geen wifi is. Wilfred is blij hoe het gaat in de groep, dat we stil zijn bij de dieren, enz. Als hij klaar is met vertellen en er geen vragen meer zijn, kunnen we in het restaurant wachten op ons eten, dat we net voor het praatje hebben besteld. Zoals vaker arriveert niet alles tegelijk. Uiteindelijk krijgt iedereen toch wel zijn eten. In ons huisje liggen we net in bed als de lamp weer aangaat. Hoeven we toch nog niet om 21.00 uur te gaan slapen. Maar hoe dan ook zal de slaap niet lang op zich laten wachten.

Dinsdag 23 oktober

Om 8 uur vertrekken we vanuit Antsirabe, een deel van de groep in de bus, een ander deel gaat een klein stukje lopen tot de bus ons weer oppikt, als afscheid aan het dorp. Na een korte rit stoppen we even bij een watervl met de naam Cascade Andriamamovoka. Het luid stromende water werkt bij sommigen op de blaas. Onderweg zien we veel zebu's die worden voortgedreven. Langs de weg worden rotsblokjes tot gruis geslagen. We maken nogmaals halt bij een prachtig uitzicht over rijstterrassen. Ook hier krijgen we gezelschap van diverse locals. Uitgebreide gesprekken levert dat niet op, ons Frans is niet goed genoeg. Weer iets later mogen we door een dorpje lopen en al dan niet stiekeme foto's maken. We zien krakkemikkige karretjes, diverse standjes, en een meisje met een gebroken been op een balkon.

Niet lang daarna stoppen we bij een steenbakkerij langs de weg. Een man steekt grond los, de grond wordt natgemaakt en op een hoopje gegooid. Even daarachter gebruikt een derde man een mal om dakpannen te maken. Die worden dan in de zon gedroogd. Terwijl iedereen vanaf de weg toekijkt loopt onze huisfotograaf Ronnie naar de dakpannenman toe. Het bouwen van de constructie uit de gevormde stenen zodat ze door vuur kunnen worden gebakken is een vak op zich waar speciale mannen voor langskomen. Het gaat er om dat alle stenen worden gebakken, niet alleen de binnenste, of de onderste, dus er komt wel iets van kennis en ervaring bij kijken.

Het oorspronkelijke plan is om bij aankomst bij het hotel in Fianarantsoa de koffers van de bus te halen. Maar wegens tijdgebrek gaat dat niet door. Fianarantsoa is een centrum van kennis met een goede universiteit, onze gids voor vanmiddag heeft hier gestudeerd. De straat van asfalt is inmiddels overgegaan in een behoorlijk hobbelige weg. We stoppen weer bij een uitzicht over een vallei met rijstterrassen. Van hier is het nog een kort stukje naar de picknickplaats, de laatste twintig minuten doen we lopend. Voor de lunch is er rijst, groente en zebu. En opnieuw een slokje rum. Er zijn veel kinderen in onze buurt, ze spelen trefbal. Terwijl we naar de rivier lopen, gaan alle kinderen mee, vragen hoe we heten (en iets te vaak willen ze onze waterflessen hebben).

De boottocht over de Matsiatrarivier (pityful rivier) doen we in uitgehouwen boomstammen, voor iedere twee personen een kano en iemand die achterin zit en voor ons peddelt. De zon brandt fel op onze armen en benen. We zien na een paar bochten een rots die perfect in tweeën is gesplitst. Even later verdwijnt de zon achter een berg en wordt het ineens een stuk frisser. De roeiers beginnen lokale liedjes te zingen, dat klinkt erg mooi. Wilfred zit een beetje voorover gebogen in zijn kano, en blijkt druk aan het werk voor de volgende dag. Dat moet ook gebeuren natuurlijk. Na twee uur gaan we weer aan land, tussen rijstvelden door. De gids legt bij een paar huizen iets uit over de architectuur hier. Het laatste lange stuk naar de bus wordt opgevrolijkt door Riemie, die met een grote schare kinderen om zich heen aan het zingen en gek doen is, wat de kinderen graag nadoen. Het is een hele dolle boel en ook de lokale bevolking moet er erg om lachen. De jeugd zwaait ons uit als we de bus instappen en gaan rijden. We moeten nog een keer uitstappen omdat de gaten in de weg te groot zijn.

We horen dat Marleen en Kathryn, die niet mee zijn geweest met de boten, een hele hobbelige route met de bus hebben afgelegd en in plaats van een lekkere lunch genoegen hebben moeten nemen met een broodje in een tankstation. Misschien een idee voor Djoser om mensen die niet mee gaan varen in het hotel achter te laten. De bus rijdt langs de enige theeplantages in Madagaskar en rond zeven uur komen we weer aan in het hotel, nu gaan de koffers wel van het dak. We besluiten in het hotel een pizza (of anderhalf) te gaan eten, lekker makkelijk. De wifi is hier met horten en stoten. Ronnie slaapt al terwijl ik nog wat ga lezen, maar na zo'n dag kost het geen enkele moeite om in slaap te vallen.

Woensdag 24 oktober

Rijden langs rijstterrassen, weer mensen en kinderen langs de weg. Wederzijdse interesse. Wilfred heeft eerder contact gehad met enkele gidsen en die vertelden dat er vandaag in Ambavalao een zebu-markt is. Daar gaan we een kijkje nemen. Het is de bedoeling dat we de mensen op de markt zelf niet te veel storen, en het is uitkijken, want soms slaan de runderen op hol. Bij het uitstappen word ik aangesproken door een jongen, die blijkbaar met een groepje anderen hier op de markt is om met Engels sprekende mensen te praten, voor zijn opleiding. We hebben een heel leuk gesprek, de anderen uit het groepje zeggen niet zo veel. Voordat ik verderga zet ik ze nog even op de foto en schud ik ze de hand.

Het is een flinke markt, met handelaren, drijvers en natuurlijk veel zebu's. Er zijn ook wat kraampjes en iemand verkoopt stokken om de zebu's mee te drijven. Dat gebeurt soms best hard, maar het is hun manier van doen. Er rennen inderdaad een paar koeien in het rond, maar de meeste staan rustig op hun plek. Kleine boeren komen hier na dagen lopen. Ze verkopen de runderen dan aan andere boeren of aan grote bedrijven, die de beesten dan in vrachtwagens laden en afvoeren. We stappen weer in de bus, die ons nog een heel klein stukje verderop brengt, bij Aux Bougainvillées, in hetzelfde dorp.

Een deel van de kamers is al klaar, waaronder die van ons. We leggen de spullen erin en verzamelen dan weer bij het restaurant. Allemaal even de telefoons checken, want hier is wifi. We bestellen onze lunch en hebben dan nog mooi de tijd om eens stukje door het dorp te lopen. We zien een markt, twee kerken, een karretje met een enorme mand met kippen erop, auto's die het ogenschijnlijk nooit meer zullen doen (maar wie weet, met een beetje vindingrijkheid). En mensen in de drukke straten, natuurlijk. Onze lunch is wat karig, we hadden alleen een omelet besteld. Marleen kan haar eten niet op, dus daar mag ik wat (driekwart) van hebben en Ronnie bestelt nog een crêpe met banaan en chocola. Ik heb al vlot het idee dat ik te veel heb gegeten. Na de lunch hebben we nog heel even tot onze volgende excursie begint. We gaan een door de plaatselijke boeren opgezet parkje, en krijgen zoals gebruikelijk een gids mee. Er zitten hier ringstaartlemuren, en kameleons. Omdat we zo rustig zijn komen de lemuren heel dichtbij. We zien vier verschillende groepen.

Dan splitst de groep zich op voor een korte dan wel een lange wandeling. Bij de laatste is het ook veel klauteren, we beklimmen een rotspartij en nemen even pauze op een mooi uitkijkpunt. Een stukje verderop komen de lemuren aanrennen om te zien wat we hier doen. Heel grappig om te zien. En ook diverse moeders met kindjes op hun rug. Op een plek kunnen we met een touw afdalen en daarna is het relaltief vlak. Op de weg terug heeft de gids een raadsel voor ons. Het is best wel een lang verhaal en gaat over dieren. Het is de bedoeling dat we raden om welke dieren het gaat. Als je er 's middags mee te maken hebt ben je tevreden en 's avonds ben je echt blij. Claudia noemt een paard en dat is deels correct, want het gaat om drie dieren. Uiteindelijk heb ik het door en roep ik Three Horses Beer (het bekende Malagassische merk). Dat is het correcte antwoord en luid applaus volgt. En dat voor iemand die geen alcohol drinkt.

Terug bij ons hotel bestellen we snel het avondeten en dan race ik naar onze kamer. Voor mij begint nu even een vervelende tijd met diarree. Het avondeten wordt iets aangepast, ik hou het op een paar frietjes, vergezeld door een malariapil. Gelukkig heeft Marleen Imodiumpillen, die moet de diarree stoppen. Ik gebruik er direct eentje en die helpt al wel iets, maar ik ga er vannacht toch nog regelmatig uit. Het is wel van belang dat dit niet te lang duurt, want over twee dagen begint onze trektocht inclusief overnachting in het Isola Nationaal Park al.